Samenhang met bestaande bepalingen op het beleidsterrein
Dit voorstel maakt deel uit van de inspanningen die op EU- en internationaal worden geleverd om het huidige belastingkader aan te passen aan de digitale economie.
Op internationaal niveau was de uitdaging om de inkomsten van alle spelers in de digitale economie eerlijk te belasten, al in kaart gebracht in het verslag over actie 1 van het BEPS-project van de OESO/G20 en in het tussentijds verslag van de OESO over de belastingheffing van de digitale economie (6), dat in maart 2018 aan de G20-ministers van Financiën is gepresenteerd. In laatstgenoemd verslag zijn verschillende mogelijkheden om de uitdaging het hoofd te bieden, aan de orde gesteld en de OESO wil uiterlijk in 2020 tot een door consensus gedragen oplossing komen.
De Commissie is zich ervan bewust dat multilaterale, internationale oplossingen voor de belastingheffing van de digitale economie de ideale aanpak zouden vormen, gelet op het mondiale karakter van deze uitdaging. De Commissie werkt nauw samen met de OESO om een internationale oplossing tot stand te helpen brengen. Het is evenwel moeilijk om op internationaal niveau vooruitgang te boeken omdat het probleem complex is en er zeer uiteenlopende kwesties geregeld moeten worden, waardoor het tijd kan vergen om een internationale consensus te bereiken. Om die reden heeft de Commissie besloten om actie te ondernemen. Dit voorstel moet worden gezien als een bijdrage aan de lopende werkzaamheden op OESO-niveau, die van wezenlijk belang blijven om tot een wereldwijze consensus over deze aangelegenheid te komen. Door duidelijk te maken hoe de EU een alomvattende oplossing wil geven aan de uitdagingen van de digitale economie, zal de voorgestelde richtlijn als voorbeeld dienen dat op de internationale debatten over een mondiale oplossing kan wegen. De EU moet de mondiale partners aanmoedigen en ondersteunen om diezelfde richting uit te gaan.
Op EU-niveau bouwt dit voorstel voort op de talrijke initiatieven die de Commissie al heeft genomen om tot een eerlijke en doeltreffende vennootschapsbelasting in de Unie te komen (7).
In een breder kader moet worden benadrukt dat het voorstel betreffende de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting (CCCTB) de optimale oplossing zou zijn voor een eerlijkere en doeltreffendere vennootschapsbelasting in de Unie. Met zijn huidige toepassingsgebied zou de CCCTB evenwel geen structurele oplossing bieden voor enkele van de grote uitdagingen op het gebied van de belastingheffing van bedrijven in de digitale economie. De CCCTB heeft namelijk een beperkt toepassingsgebied (hij is slechts voor bepaalde multinationale ondernemingen verplicht) en de definitie van een vaste inrichting in de CCCTB volgt de definitie die momenteel internationaal wordt toegepast. Het is ook niet ondenkbeeldig dat de winsttoerekeningsregels in de CCCTB (evenredige toewijzing op grond van een formule) de digitale activiteiten van een bedrijf onvoldoende vatten. De regels betreffende een belastbare nexus voor digitale bedrijvigheid zouden in de CCCTB moeten worden opgenomen. Ook zou, wat de winsttoerekening bij grote multinationale groepen betreft, de CCCTB-aanpak met de evenredige toewijzing op grond van een formule moeten worden aangepast om digitale bedrijvigheid op effectieve wijze in de heffingsgrondslag op te nemen. De Commissie is ingenomen met de amendementen die worden voorgesteld in de verslagen van de commissie Economische en monetaire zaken van het Europees Parlement over de gemeenschappelijke heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting en de CCCTB, en ziet deze als een goede basis voor verdere werkzaamheden met het oog op een eerlijke belasting van digitale bedrijvigheid (8). De Commissie is bereid om samen met de lidstaten en het Parlement te onderzoeken hoe de bepalingen van deze richtlijn in de CCCTB kunnen worden opgenomen.
Deze richtlijn maakt deel uit van een pakket met daarin ook een aanbeveling aan de lidstaten waarin deze worden opgeroepen om overeenkomstige regels betreffende een aanmerkelijke digitale aanwezigheid en winsttoerekening op te nemen in hun dubbelbelastingverdragen met derde landen, een richtlijnvoorstel met een tijdelijke oplossing en een mededeling waarin de context en het verband tussen de voorstellen wordt toegelicht.
De Commissie beveelt de lidstaten aan de in deze richtlijn vervatte bepalingen over te nemen in hun dubbelbelastingverdragen met derde landen, omdat het mogelijk is dat, wanneer er een dubbelbelastingverdrag bestaat tussen een lidstaat en een niet-Unierechtsgebied, de regels van het toepasselijke dubbelbelastingverdrag voorrang hebben op de voorgestelde bepalingen betreffende een aanmerkelijke digitale aanwezigheid.
Daarnaast presenteert de Commissie vandaag een voorstel voor een richtlijn met een tijdelijke maatregel, de digitaledienstenbelasting (DDB), als een simpele tijdelijke oplossing voor de belastingheffing van digitale bedrijvigheid in de EU. De DDB is een belasting op de inkomsten uit de levering van bepaalde digitale diensten (9). De DDB zou slechts van toepassing zijn totdat een alomvattende oplossing voorhanden is.
